رازهای یک شهر زیرزمینی در آران و بیدگل
به گزارش وبلاگ پردیس وب، جهانی زیرِ زمین همیشه برای انسان ها مجذوب کننده بوده است، این جهانی شگفت انگیز که حکایت از گنج، راه های زیرزمینی، جهانی ناشناخته زیستی و غیره دارد همیشه جایگاهی ویژه در ادبیات جهان هم داشته است به نوعی که نویسندگانی مانند ژول ورن که داستان های خیالی زیادی از کشفیات بشری نگاشته است هم در کتابی به نام سفر به مرکز زمین به جهانی پر رمز و راز زیرِ زمین می پردازد.
آری؛ این زمین که بی ادعا و خاکی زیر پای انسان ها گسترده شده است همیشه پناهگاه فکر و جسم آدمیان بوده است، طبیعتی بکر که حتی در ساختن پناهگاه برای فرار از دست دشمنان این سرزمین هم مورد استفاده قرار گرفته است.
اصفهان دیار فرهیختگان و نام آوران به راه های زیرزمینی معروفیت دارد اما در 216 کیلومتری این شهر و در دیار تاریخی آران و بیدگل یک شهر کامل زیرزمینی حکایت از قرن ها فرهنگ و تاریخ این دیار را به تصویری کشیده است، شهری سه طبقه به نام اویی در نوش آباد که هنوز پس از گذشت سال ها از زمان کشف رازهای ناگفته بسیار دارد.
در طول این سال ها تنها دو طبقه از این ساختمان برای بازدید عموم حاضر شده است اما ما به حرمت نام خبرنگاری تا نیمه های طبقه سوم هم پیش می رویم و شگفتی هایی بیشتری از طبقات دو و سه را کشف می کنیم.
راهنمای گردشگری این شهر زیرزمینی در نوش آباد در این گردش با ما همراه است و علاوه بر اینکه در ارتباط با اویی به تمام مراجعان توضیح می دهد و هر جا با سوالی روبرو می شویم با مهربانی به پرسش های ما پاسخ می دهد.
در گذر از تونل طبقه های مختلف این شهر زیرزمینی بلند، گاه مجبور هستیم خم شویم تا سرمان با سقفِ اویی برخورد نکند اما در بیشتر اتاق ها و راهروها ارتفاع 170 تا 180 سانتیمتری باعث می شود به راحتی قادر به عبور باشیم.
به طور کلی روش های مختلفی برای گیر انداختن دشمنانی که احتمال ورود به این شهر زیرزمینی داشتند استفاده می شده که از جمله آنها ایجاد چاه های گول انداز بوده است
گاهی در هنگام ورود از یک اتاق به اتاق دیگر در این شهر زیرزمینی چاه هایی در گوشه راهرو دیده می شود، بخش هایی از تونل کاملاً تاریک است و بخش هایی با نور شمع روشن شده است، این تضاد عجیب هم دلیلی در خود نهفته دارد.
میترا نام آوران کارشناس میراث فرهنگی در این ارتباط با اشاره به اینکه این چاه ها راه های مخفی وردی به شهر زیرزمینی اویی است، در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: نام اویی به نوعی برگرفته از آوایی است که افرادی که می خواستند از این راه های مخفی وارد تونل شوند به نام نام رمز از آن استفاده می کردند.
گیر افتادن دشمنان در چاه های گول انداز اویی
وی اضافه نمود: به طور کلی روش های مختلفی برای گیر انداختن دشمنانی که احتمال ورود به این شهر زیرزمینی داشتند استفاده می شده که از جمله آنها ایجاد چاه های گول انداز بوده است.
آب انبار راهی به اویی نداشته است بلکه پس از کشف اتفاقی این شهر زیرزمینی از طریق فردی که قصد حفر چاه در منزل خود را داشت به دلیل عدم کشف ورودی اصلی از آب انبار مجاور راهی به آن به شکل دستی گشوده شد
این کارشناس میراث فرهنگی با بیان اینکه فضای تاریک اتاق ها و دیوارهای کوتاه برای افرادی که آشنا به این محل نیستند مشقت آفرین بوده است، بیان داشت: گاه دو چاه خروجی در یک اتاق وجود داشته که یکی در تاریک مطلق بوده و در در کنار چاه دیگر پیه سوزی روشن می شده است به نوعی که دشمن چاه دیگر را خروجی اصلی تصور کرده و با ورود به آن گیر می افتاد.
قهوه نوش آباد و شیرینی دیدار از شهر زیرزمینی اویی
در کنار شهر زیرزمینی اویی آب انباری مشهور آن وجود دارد که ابتدا گردشگران به داخل این مکان رفته و توضیحات مختصری را راجع به شهر زیرزمینی می شوند و شاید اگر بخت به آنها را آورد از قهوه ویژه اویی هم بنوشند؛ قهوه ای که تلخ نیست و شیرینی دیدار از یک شهر تاریخی را دلچسب تر می کند، این قهوه که ویژه این منطقه است قرار است ثبت جهانی شود.
به گفته رئیس سابق میراث فرهنگی آران و بیدگل این آب انبار راهی به اویی نداشته است بلکه پس از کشف اتفاقی این شهر زیرزمینی از طریق فردی که قصد حفر چاه در منزل خود را داشت به دلیل عدم کشف ورودی اصلی از آب انبار مجاور راهی به آن به شکل دستی گشوده شد اما امروز درب اصلی هم کشف شده و به نام ورودی دوم در روزهای شلوغ مورد استفاده قرار می گیرد.
جواد صدیقیان با بیان اینکه شهر زیرزمین نوش آباد با 1500 سال قدمت در سال 1382 به شکل اتفاقی کشف شد، ابراز داشت: تا به امروز تنها دو طبقه از این تودرتوی عجیب مورد کاوش و آواربرداری قرار گرفته است و برای بازدید عموم آماده شده و یک طبقه از آن همچنان در حال پاکسازی است.
وی بیان داشت: این شهر زیرزمینی در تمام ایام سال به ویژه در ایام نوروز مورد بازدید قرار می گیرد چراکه آران و بیدگل یکی از مهم ترین شهرهای ارتباطی و ترانزیتی کشور است.
شهر اویی یک از زیباترین و شگفت انگیزترین دست کنده ای بشری به تعداد می رود
کارشناس میراث فرهنگی اضافه نمود: این شهر به دلیل ارتباط میان محلات و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامنی ایجاد شده است و در سه طبقه و در دو سطح افقی و عمودی پیشرفته است.
وی بر ضرورت فرهنگ سازی در ارتباط با حفظ بناها و میراث فرهنگی شهرهای تاریخی کشور تاکید کرد.
شهر زیرزمینی اویی نیازمند توجه بیشتر است، از چند سال گذشته تا به امروز اقدامات مختلفی برای احیای این شهر زیرزمینی اجرا شده است و پایگاه جهانی هم برای آن تشکیل اما پس از گذشت این مدت تمامی طبقات آن برای بازدید آماده نیست.
مدیر پایگاه نوش آباد هم در ارتباط با جدیدترین تحولات این شهر زیرزمینی هم بیان داشت: در کاوش های باستان شناسی سال 93 در مجموعه شهر زیرزمینی نوش آباد پایاب هایی به دست آمد که سال 95 یکی از این پایاب ها مورد بازسازی و احیا قرار گرفت.
سیستم آبرسانی زیر شهر تاریخی نوش آباد تبدیل به سایت موزه آب می شود
زهراساروخانی اضافه نمود: به دلیل تعدد پایاب های منطقه نوش آباد و همچنین راستا قنات هایی که از دل شهر زیرزمینی نوش آباد می گذرد به زودی سیستم آبرسانی زیر شهر تاریخی نوش آباد تبدیل به سایت موزه آب می شود.
مدیر پایگاه پژوهشی نوش آباد با بیان اینکه سال 95 پس از کاوش های باستان شناسی دو حوض خانه در شهر زیرزمینی نوش آباد کشف شد، ابراز داشت: این حوض خانه بلافاصله با استفاده از اعتبارات سایت موزه، کمک مالی شهرداری و اهالی محل مورد بازسازی قرار گرفت و به بخش آموزشی شهر زیرزمینی نوش آباد تبدیل می شود.
نبود شبکه فاضلاب نقش زیبای تاریخ در اویی را مورد تهدید قرار داده است
امروز نبود شبکه فاضلاب نقش زیبای تاریخ در اویی را مورد تهدید قرار داده است و اجرای شبکه برای این شهر 150 میلیارد ریال برآورد شده است. این موضوع با توجه به اینکه به زودی شهر زیرزمینی اویی در بین یکی از 10 اثر تاریخی برتر کشور قرار می گیرد از اهمیت وافری برخوردار شده است.
بنا بر گفته مسئولان سازمان میراث فرهنگی مطالعات طرح فاضلاب نوش آباد اجرا شده و لازم است دولت اختصاص بودجه آن را در دستور کار قرار دهد؛ بر این اساس تعاملاتی بین استانداری اصفهان و شهرداری نوش آباد برای تقبل هر کدام 50 میلیارد ریال هزینه اجرای این طرح اجرا شده است و قرار است سازمان میراث فرهنگی هم با اختصاص 50 میلیارد ریال برای انجام این طرح کمک کند.
از هر زخمه کلنگ بر زمین اصفهان عطر فرهنگ و تاریخ تراوش می کند
گویی باید به کلنگ های اشتباهی که بر زمین می تازد ایمان بیاوریم چراکه کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند از هر زخمه کلنگ بر زمین اصفهان طراوت و عطر فرهنگ و تاریخ تراوش می کند.
راهروی زیرزمینی مسجد امام، کاخ جهان نما و بسکمک از آثار تاریخی اصفهان از دل زمین برخاسته اند و شهر زیرزمینی اویی هم به نام نمادی از تمدن، فکر و شعور بشری از دل خاک برخواسته است و گویی ندای وجدان در گوش آدمیان برمی انگیزند که ما برای تاریخ و فرهنگ این سرزمین چه کرده ایم جز اینکه بر بستر تاریخ یکه سواری کرده و یادگارهای فرهنگی این سرزمین را با غول های مدرن شهری از میان برداشته ایم.
منبع: گردشبان