روز شیراز؛ گرامیداشت شهر فرهنگ و هنر و ادب - وبلاگ پردیس وب

روز شیراز؛ گرامیداشت شهر فرهنگ و هنر و ادب

به گزارش وبلاگ پردیس وب، شیراز یکی از شهرهای ایران است که روزی مخصوص به خود را در تقویم کشور ثبت نموده و هر سال به مناسبت 15 اردیبهشت برنامه های ویژه ای در این شهر برگزار می گردد.

شورای شهر شیراز در آغاز دهه 80 شمسی پیشنهاد نام گذاری روزی به نام شیراز را ارائه کرد که این امر با موافقت مجلس شورای اسلامی روبرو شد و به این ترتیب 15 اردیبهشت ماه به نام روز شیراز در تقویم ملی ایران به ثبت رسید. این شهر تاریخی قرن ها فرهنگ را با خود یدک می کشد، همیشه در زمینه علم و ادب و شعر سرآمد بوده و شخصیت های بزرگی را در دامان خود پرورش داده است. همه این ویژگی ها مزیدی بر علت شده اند تا نیمه اردیبهشت به نام شیراز شناخته گردد.

شهر شیراز قدمتی بسیار طولانی دارد، در واقع در الواح گلی عیلامی متعلق به 2000 سال پیش از میلاد که از جنوب غرب این شهر به دست آمده، به شهری به نام تیرازیس اشاره شده که در طول زمان به شیراز تغییر نموده است. علاوه بر این، خشتی عیلامی در سال 1314 در تخت جمشید پیدا شد که از قلعه ای به نام تیرازیس یا شیرازیس نام برده بود. جالب اینکه در مهره هایی که از محوط قصر ابونصر در کنار دشت شیراز کشف شد و به اواخر دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی تعلق داشت، نام شیراز به چشم می خورد.

ویژگی های فرهنگی شهر شیراز چیزی کم از جنبه تاریخی آن ندارد و مصداق این موضوع را می توان احداث کتابخانه بزرگی در زمان عضدالدوله دیلمی دانست که کتاب های متعددی از علوم روز را در خود جای داده بود. شاید به همین علت باشد که شیراز برای قرن ها به دارالعلم و برج اولیا معروف بوده است؛ تا جایی که سعدی، شاعر و توریست شیرازی، گفته بود:

چه شام و چه مصر و چه بر و چه بحر همه روستایند و شیراز شهر

اهمیت شیرازی بودن را نیز می توان در این بیت از همام تبریزی درک کرد که می گوید:

همام را سخن دلنشین و شیرین است ولی چه سود که بیچاره نیست شیرازی

یکی دیگر از ویژگی های فرهنگی شهر را می توان شکل گیری مکتب شیراز دانست؛ در واقع مصون ماندن این منطقه از حمله مغولان ایلخانی باعث شد که به عنوان محلى امن مورد توجه هنرمندان و دانشمندان قرار گیرد و همین موضوع به شکل گیری مکتب نگارگری شیراز اول انجامید.

با این اوصاف می توان فهمید که ثبت یک روز به نام شیراز در تقویم ایران تا چه مقدار مهم و لازم بوده است. در واقع با چنین اتفاقی، این شهر برای خود صاحب نامی شد تا به بهانه آن، فرصت مناسبی برای پاسداشت زیبایی ها، هنر و فرهنگ این دیار به وجود بیاید.

از آنجا که اردیبهشت مصادف با جشن بهاربد و برترین زمان سفر به شیراز است، انتخاب روز شیراز در این ماه یکی از تصمیم های خردمندانه شورای شهر شیراز بوده است. جشن میانه بهار یا بهاربد از جمله جشن هایی است که در ایران باستان برگزار می شد. در آن موقع تقویم گاهَنباری یا گاه شماری وجود داشت و هر سال بر اساس چهار فصل تقسیم بندی شده بود که اول و میانه هر فصل جشن گرفته می شد. به این ترتیب، روز 15 اردیبهشت به جشن بهاربد معروف بود. زرتشتیان نیز معتقد هستند که زرتشت در این روز پیغام آور اهورامزدا می گردد. علاوه بر این، طبیعت ایران در اردیبهشت به اوج زیبایی خود می رسد و به خاطر سرسبزی و عطر بهار نارنج، بسکمک از افراد اردیبهشت را برای گشت وگذار در شیراز انتخاب می نمایند.

آغاز اردیبهشت با زادروز سعدی شیرازی، شاعر سخن سرای ایران زمین و انتها آن با بزرگداشت ملاصدرای شیرازی، از فلاسفه شهیر کشور همراه است که اهمیت این ماه در شیراز را به خوبی نشان می دهد.

برنامه های روز شیراز

برنامه های روز شیراز مبتنی بر گرامی داشت وجهه فرهنگی و هنری شیراز است؛ به شکلی که با ایجاد نشاط برای مردم همراه باشد. روز شیراز برای چند سال به دست فراموشی سپرده شده بود، تا اینکه در سال 1395 با برگزاری برنامه ها متنوع و ویژه برنامه روز شیراز در خندوانه، مجددا بر سر زبان ها افتاد و باعث آشنایی بیشتر مردم سراسر ایران با آن شد. از جمله این برنامه ها می توان به بازدید رایگان از کلیه مکان های گردشگری و فرهنگی شیراز، حمل ونقل رایگان، تخفیف مراکز اقامتی، برگزاری کنسرت ها، طبخ غذاهای شیرازی و سنتی، کارگاه های خنده درمانی و مشاوره های گروهی اشاره نمود. بعلاوه برنامه های دیگری نظیر برپایی نمایشگاه های عکس از شیراز و شیراز قدیم، مسابقه های عکاسی و نمایشگاه های خوشنویسی نیز در دستور کار مسئولان قرار داشت.

شیراز شهر شعر و ادب محسوب می گردد؛ شهری که بزرگانی همانند حافظ و سعدی را در خود جای داده و از همین روی یکی از برنامه های خاص این روز، برگزاری گردهمایی ها و برنامه هایی با موضوع شعر بوده است. برنامه های متنوعی همانند نمایشگاهی از کتابت و خوشنویسی اشعار حافظ، نمایشگاه مینیاتور، اجرای شب شعر و برنامه خوشنویسی روح القدس در حافظیه برپا شد.

جاهای دیدنی شیراز نیز از این جشن بی نصیب نماندند و به عنوان مثال نمایشگاهی از عکس های شیراز قدیم و نمایشگاه فرآیند فراوری فرش دستباف در ارگ کریمخان زند به نمایش عایدی که باعث جلب توجه گردشگران شد.

برگزاری جنگ های شبانه در محوطه باز باغ ها و ارگ ها، به خصوص در شب های خنک اردیبهشت ماه، برای هر بازدیدنماینده ای مجذوب کنندهیت داشت. علاوه بر این، جشن ها و مسابقه های تفریحی برای بچه ها و نوجوانان در پارک ها نظیر مسابقه بادبادک بازی نیز شوروحال وصف ناپذیری برای خانواده ها به ارمغان آورده بود. یکی از مجذوب کننده ترین برنامه هایی که تا به امروز در روز شیراز صورت گرفته، پرواز هم زمان بالون های رنگارنگ بوده است که از کشورهای اروپایی به ایران آورده شده بودند.

از اقدام های فرهنگی رایج در این روز نیز می توان به برگزاری نمایشگاه های مشاهیر و تجلیل از شیرازشناسان، رونمایی از کتاب ها، مسابقه های اسکیس معماری از آثار معماری شیراز و پخش فیلم های کارگردانان شیرازی اشاره نمود. شهرهای زیادی در جهان به عنوان خواهرخوانده شیراز به حساب می آیند، نظیر وایمار آلمان، کوالالامپور مالزی، آکادیر مراکش، دوشنبه تاجیکستان و نیکوزیا قبرس که به همین منظور سفرای این کشورها در این مراسم حضور داشته اند. گرچه می توان پا را فراتر از این گذاشت و با دعوت از گردشگران و رسانه های این کشورها، ضمن افزایش ارتباط فرهنگی، روز شیراز را به آن ها معرفی کرد. ضبط برنامه های تلویزیونی در مکان های گردشگری شیراز و پخش آن ها از صدا و سیما جزو برنامه های روز و هفته شیراز بوده است تا توجه مخاطبان ملی و بین المللی به این شهر جلب گردد.

تاثیر کرونا بر برنامه های روز شیراز

شیوع کرونا در برگزاری مراسم روز شیراز بی تاثیر نبوده است؛ به طوری که سال گذشته (1399) برنامه های روز شیراز برای مدت یک هفته در فضای مجازی برگزار گردید. با توجه به ممنوعیت تردد و تعطیلی مراکز گردشگری و هنری و تاریخی، فضای مجازی این امکان را به شیرازی ها و علاقه مندان داد تا در جشن روز شیراز شرکت نمایند.

عروسک گردانی عروسک های تاریخی شیراز در خانه های تاریخی، اجرای جشنواره تئاتر خانگی، برگزاری مسابقه های ورزش در خانه، ساخت استیکر اماکن گردشگری، ارائه کلیپ های یک تا دو دقیقه ای معرفی شیراز و نقاط کمتر دیده شده شهر و برگزاری کنسرت های آنلاین با اجرای خوانندگان مطرح شیرازی از جمله برنامه های مجازی سال 1399 بود.

دو فیلم مستند کوتاه با موضوع شیراز به نام شعر شهر و رنگ شیراز نیز به دست هنرمندان شیراز ساخته و از رسانه ملی و شبکه های مجازی منتشر شد. بعلاوه تکنولوژی ویدیو مپینگ به کمک تدارک بینندگان برنامه های مجازی شیراز آمد تا از این طریق نمای متفاوتی از شهر را در پس زمینه اجرای هنرمندان به نمایش بگذارند.

با تداوم بیماری کرونا و محدودیت های سفر و تردد در سال 1400 انتظار می رود سال جاری نیز برنامه های روز شیراز به صورت مجازی برگزار گردد. از آنجا که روز و هفته شیراز مصادف با دهه انتهای ماه رمضان است، ظاهرا برنامه های سال جاری بیشتر به بزرگ داشت و معرفی شهر، جاذبه ها و افراد شاخص این دیار اختصاص داشته باشد و حال وهوای جشن و سرور کمتری در آن به چشم بخورد.

هدف از برگزاری روز شیراز

بیشتر برنامه ها و جشنواره هایی که به مناسبت روز شیراز برگزار می گردد، علاوه بر معرفی جاذبه های تاریخی و فرهنگی، به نمایش سنت ها و آداب ورسوم مردم شهر می پردازند و باعث نشاط و سرزندگی آن ها می شوند. این برنامه ها نه تنها شیرازی ها را به انس و الفت با شهرشان دعوت می نماید و در پی مشارکت بیشتر شهروندان برای تصمیم گیری در مورد توسعه فرهنگی و اجتماعی شیراز است، بلکه می تواند پای گردشگران بیشتری را به شهر باز کند.

برندسازی برای روز شیراز نیز می تواند در برنامه این روز گنجانده گردد تا با ساخت و فراوری نمادهایی، شهروندان بتوانند به وسیله آن ها علاقه خود به شهرشان را نشان دهند. این نماد می تواند در قالب لباسی با طرح من شیراز را دوست دارم یا روز شیراز باشد که تا به امروز محقق نشده است.

تنوع و مجذوب کنندهیت غذاها و خوراکی های شیرازی در حدی است که با برگزاری جشنواره های غذا می توان به تبلیغ این صنعت پرطرفدار پرداخت و باعث رونق بیش از پیش آن شد. از طعم فالوده شیرازی تا کلم پلویی که با سبزی های خاص شیرازی پخته شده است و تر حلوای لذیذ بر سر سفره افطار، همگی تجربه ای فراموش نشدنی از سفر به شیراز را برای گردشگران رقم می زنند.

اگر اهل شیراز هستید یا تا به امروز در برنامه ها و جشن های روز شیراز شرکت نموده اید، در پایین این مقاله از وبلاگ پردیس وب می توانید تجربه و نظر خود را با مخاطبان ما در میان بگذارید.