کشورهای خارجی در حوادث یزد و هریرود فضاسازی دروغین می نمایند - وبلاگ پردیس وب

به گزارش وبلاگ پردیس وب، خبرنگاران، گروه بین الملل: جمهوری اسلامی ایران همیشه به افغانستان به عنوان کشوری فراتر از یک همسایه نگاه نموده است. علت این مسأله هم آن است که ملت های ایران و افغانستان دارای اشتراکات فراوان و ریشه ای در عرصه های گوناگون ازجمله فرهنگی و زبانی هستند. این اشتراکات میان دو طرف موجب شده تا ایران در مقایسه با دیگر همسایگان خود همیشه نگاه ویژه ای به افغانستان داشته باشد.

اما این روزها شاهد حوادثی هستیم که در پس زمینه خود راه را برای بعضی جریان های معاند که خواستار گسستن پیوندهای تاریخی دو ملت هستند باز می نماید که تازه ترین آنها، مسئله ای است که روز 14 خرداد در یزد رخ داد و در جریان آن، خودروی حامل اتباع افغانستانی که به صورت غیرقانونی وارد کشور شده و توسط قاچاقچیان انسان در حال انتقال به شهرهای دیگر بودند، پس از مشکوک شدن پلیس و بی توجهی راننده به فرمان ایست از ناحیه چرخ عقب مورد اصابت گلوله مأموران نهاده شد و به دلیل سرعت بسیار بالا نهایتاً پس از طی 8 کیلومتر بدلیل اصطکاک رینگ خودرو با آسفالت دچار آتش سوزی شد و چند سرنشین آن کشته و مجروح شدند.

این مسئله و آنچه که پیشتر در منطقه هریرود رخ داد و به غرق شدن شماری از شهفرایندان افغان منجر شد؛ اگرچه از بُعد انسانی قلب ملت و مسئولین ایرانی را به درد آورد؛ از بُعد حقوقی مسائلی چون مهاجرت غیرقانونی، قاچاق مواد مخدر، الزامات و کاستی های مبارزه با این معضلات را هم در مرکز توجه قرار داد.

ایران اگرچه در قبال از دست رفتن جان شهفرایندان افغان ابراز تأثر می نماید، اما از کوتاهی دولت کابل در نظارت بر مرزها گله دارد تا آنجا که سردار حسین اشتری فرمانده ناجا در این باره می گوید: مهمترین سوال و ابهام، چرایی تخلیه پاسگاه های مرزی افغانستان طی سال های اخیر از سوی آن کشور است که مغایر با پروتکل های مرزی بوده و علی القاعده دو کشور می بایستی مسئولیت های حقوقی و قانونی خود را در مناسبات مرزی بر عهده بگیرند.

با توجه به حوادث پیش آمده و تأثیر آن بر افکار عمومی، وبلاگ پردیس وب گفتگویی با سید احمد موسوی مدیرمسئول خبرگزاری اطلس افغانستان داشته است تا حتی الامکان نگاهی به پشت پرده شانتاژ رسانه ای داشته باشد که این روزها بر رابطه دو کشور سنگینی می نماید.

*حوادث اخیر که برای مهاجران افغان پیش آمده را از چه ابعادی می توان آنالیز کرد و برخورد افکار عمومی با آن از چه منظری قابل ارزیابی است؟

مسائلی که این روزها بر روابط ایران-افغانستان سنگینی می نماید؛ از دو بعد قانونی و اخلاقی می توان ارزیابی کرد. به لحاظ قانونی، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که امن ترین جغرافیا را در منطقه دارد و در عین حال با کشورهایی احاطه شده که هر یک با چالش های منطقه ای خاص خود همراه است؛ در راستای تأمین امنیت داخلی، کنترل مرزی و نظارت بر مسیرهای ترانزیتی را با نهایت دقت انجام می دهد.

اینکه در ایران قوانین سختگیرانه ای در رابطه به قاچاق انسان و مواد مخدر وجود دارد؛ امری طبیعی است و رویکردی قانونی و در عین حال، قابل فهم تلقی می گردد. بنابراین حتی اگر برخورد تندی هم از سوی ارگان های امنیتی و نظامی ایران در رابطه با کاروان های قاچاق انسان یا مواد مخدر صورت می گیرد؛ از منظر قوانین بین المللی و همچنین قوانین ایران و افغانستان، قابل پذیرش است. اتفاقاتی نیز که در هریرود و یزد برای مهاجران افغان روی داده، از این جنبه قابل قبول است.

ما می پذیریم که جمهوری اسلامی ایران در راستای مبارزه با معضل قاچاق، در روبروه با این موارد موضع سخت و محکمی اتخاذ نموده است و مانع رخ دادن امری خلاف قانون شده است.

اما باید این نکته را در نظر بگیرید که فضای داخلی افغانستان به دلیل کاستی های موجود ازجمله ضعف دولت کابل، عرصه را بر مردم این کشور تنگ می نماید. دولت توانایی تأمین حداقل نیازهای مردم را ندارد وعلاوه بر آن، حس ناامنی هم یکی از دغدغه های موجود است. واقعیت آن است که حجم عمده مهاجران افغانستانی که به ایران می آیند از اقشار ضعیف این کشور هستند.

این در حالی است که معمولاً نهادهای جمهوری اسلامی ایران نیز طی 40 سال گذشته، اشراف خوبی بر واقعیت امر پیدا نموده اند و می دانند که نوعاً ترانزیت مواد مخدر از مسیرهای اصلی و جاده های عمومی صورت نمی گیرد؛ بلکه از مسیرهای غیررسمی و کوره راه ها صورت می گیرد. در واقع، این قاچاقچیان انسان هستند که برای سهولت کار خود مسیرهای رسمی را انتخاب می نمایند. بنابراین، انتظار می رود که نحوه روبروه نیروهای امنیتی با این افراد نیز متناسب با قاچاق انسان باشد و باید از منظر حقوقی این مسئله را لحاظ کرد.

از ایران اسلامی انتظار می رود که حتی در برخورد با افرادی که جرم آنها مهاجرت غیرقانونی است نیز از موضع رأفت اسلامی وارد گردد.

*آیا دلیلی وجود دارد که فکر کنیم جریان های وابسته به غرب خواستار دست کاری افکار عمومی افغانستان برای فضاسازی علیه ایران هستند؟

فارغ از جریحه دار شدن افکار عمومی، به نظر می آید که در این میان، یک جریان رسانه ای گسترده و معاند نیز مشغول ماهیگیری از آب گل آلود است تا به این ترتیب، در درجه نخست ارتباط دو ملت ایران و افغانستان را تخریب نمایند.

مستنداتی هم در این زمینه وجود دارد به عنوان مثال در یکی از تجمعاتی که اخیراً علیه ایران برگزار گردید؛ از پلاکاردهایی استفاده شد که روی آنها عبارات انگلیسی در محکومیت ایران به چشم می خورد. این در حالی است که در هیچ جایی از افغانستان به زبان انگلیسی صحبت نمی نمایند و اگر هم اعتراضی باشد؛ باید به زبان فارسی یا پشتو انجام گردد.

این پروژه ای است برای جلب توجه سفارت خانه های غربی و اثبات این موضوع که علیه ایران اتفاقی در افغانستان افتاده است.

ما قبلاً هم از این دست از اقدامات که سفارت خانه های خارجی پروژه هایی را برای فضاسازی علیه جمهوری اسلامی ایران سفارش می دادند؛ داشته ایم.

در حال حاضر هم حس می کنیم که رویدادهای اخیر افغانستان بیش از آنکه معرف افکار عمومی این کشور باشد؛ فضاسازی است که احتمالاً از سوی بعضی سفارتخانه ها سازماندهی می گردد تا روابط دو ملت و دو دولت را با چالش روبرو کند.

*هدف از تحریف افکار عمومی افغانستان چیست و آیا این مسئله با چشم انداز سیاسی که غرب و به ویژه آمریکا برای آینده افغانستان ترسیم نموده، در ارتباط است؟

در پاسخ به اینکه چرا این کار را می نمایند باید گفت دلیلش شرایط سیاسی افغانستان است. در این کشور، طی ماه های گذشته شکاف عمیقی بین دو مدعی قدرت (اشرف غنی و عبدالله عبدالله) وجود داشت و بخشی از افراد وابسته به دولت تصور می کردند که جمهوری اسلامی ایران هم از یکی از این جناح ها جانبداری می نماید. مجموعه ای که چنین تصوراتی داشتند از ارتباط سنگینی با سفارت آمریکا و دیگر سفارت خانه های غربی برخوردار هستند. تصورشان هم این بود که اگر جناح مخالف آنها برنده گردد؛ تأثیرگذاری ایران بر تحولات افغانستان عمیق تر خواهد شد. در واقع آنها عملیات روانی گسترده ای را علیه ایران شروع کردند تا به این ترتیب رقیب داخلی خود را زمین گیر نمایند.

در خصوص چشم انداز سیاسی افغانستان هم که از بُعد مذاکرات صلح قابل آنالیز است باید گفت اساس ارتباط کشورها با طالبان، به خودی خود سوال برانگیز نیست و این در خصوص ایران، آمریکا، قطر، چین، روسیه یا هر کشوری که در فرایند صلح دخیل است صدق می نماید. اما آمریکایی ها به دنبال این هستند که در افغانستان حداقل هزینه ها را داشته باشند اما جنگ هم تداوم پیدا کند به گونه ای که مسئولیت و هزینه های آن به دوش دیگر کشورهای منطقه بیفتد. از این منظر، نه تنها ایران، بلکه چین و روسیه و حتی هند و ترکیه هم باید متحمل هزینه شوند.

اما وقتی پای ایران در میان باشد؛ نوع نگاه آمریکا به تحمیل هزینه های درگیری در مسائل افغانستان، تا حدی متفاوت است و ترجیح می دهد آن را به سمت خشونت و عدم دوستی سوق دهد.

آمریکا برای رسیدن به این مقصود در دو حوزه مشغول فعالیت است. نخست اعمال فشار بر بخش هایی از دولت کابل است که ارتباط نزدیکی با واشنگتن دارند که این مسئله درباره نهادهای امنیتی افغانستان و بعضی چهره های سیاسی این کشور صدق می نماید. قصد از این اعمال فشار نیز کاهش دامنه نفوذ ایران در افغانستان است.

از سوی دیگر، طالبان به عنوان گروهی که تا به امروز خواسته اش بر خروج آمریکا از افغانستان متمرکز بوده، اکنون که پای مذاکره در میان است؛ تغییر رویکردی را در مناسبات خود اتخاذ نموده که بر محور تعامل منطقه ای راسخ است. در این رویکرد جدید، طالبان سعی می نماید با کشورهای منطقه ازجمله ایران، روسیه، چین و بعضی کشورهای عربی ارتباط جدی و محکمی برقرار کند که این به نفع آمریکا نیست. بنابراین، در بُعد دیگر، واشنگتن در صدد تخریب ارتباط طالبان با کشورهای منطقه نیز هست و برای رسیدن به این هدف از هر ابزاری استفاده می نماید. یکی از این ابزار، تحریک افکار عمومی افغانستان علیه طالبان و کشورهایی است که به زعم واشنگتن از این گروه حمایت می نمایند. تاکید می کنم که آمریکا در کوشش است تا تعامل با طالبان را حمایت از طالبان جلوه دهد.

مردم افغانستان از طالبان خاطره خوشی ندارند و با اشراف به این موضوع، آمریکایی ها از طرفی می خواهند طالبان را در قالب یک حزب وارد سیستم سیاسی افغانستان نمایند و از سوی دیگر، همچنان افکار عمومی را علیه آنها تحریک نمایند تا به این ترتیب، کشورهای طرف تعامل با این گروه را از چشم مردم افغانستان بیندازند. این در حالی است که خود مقامات آمریکایی به طور مرتب با فرماندهان طالبان مذاکره دارند حال آنکه به لحاظ رسانه ای طوری رفتار می نمایند که این قضیه برای افکار عمومی حساسیت زا نباشد؛ اما اگر یکی از کشورهای منطقه چنین اقدامی انجام دهد؛ آن را به گونه دیگری جلوه می دهند.